Bảo vệ trẻ em trước những tác động của ngành công nghiệp thuốc lá là thông điệp được Tổ chức Y tế thế giới lựa chọn và phát động thực hiện để hưởng ứng  Ngày Thế giới không khói thuốc 31/5/2024, với mục tiêu giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong cộng đồng và các yếu tố nguy hại đến sức khỏe con người từ khói thuốc lá. Đặc biệt là ngăn ngừa việc sử dụng các loại thuốc lá thế hệ mới như: thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng… của trẻ em.

Sử dụng thuốc lào tại nơi công cộng

Cô giáo MTT, Giáo viên trường Trung học Cơ sở Vĩnh Trại, thành phố Lạng Sơn cho biết, đã nhiều lần phát hiện học sinh sử dụng thuốc lá điện tử cả trong và ngoài nhà trường. Liên quan đến học sinh mình phụ trách, những trường hợp sử dụng trong khuôn viên trường học, cô đã thu lại sản phẩm thuốc lá mà các em sử dụng, đồng thời thông báo với nhà trường và phụ huynh học sinh để tiếp tục tuyên truyền, vận động các em học sinh về tác hại của thuốc lá, hiểu rõ mối nguy hại đối với sức khỏe và tự giác thực hiện từ bỏ thuốc lá. Cô giáo MTT cũng cho biết, đối với trường hợp học sinh sử dụng thuốc lá ngoài nhà trường khó có thể phát hiện và kiểm soát, tuy nhiên về phía nhà trường cũng đã chủ động tổ chức nhiều buổi tuyên truyền phòng chống tác hại thuốc lá cho các em học sinh, kể cả trên lớp và các buổi sinh hoạt chung, chào cờ đầu tuần. Đồng thời phối hợp với các bậc phụ huynh học sinh tăng cường giám sát đối với các em học sinh trong thời gian ngoài giờ học.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở lứa tuổi học sinh tại Việt Nam trong những năm gần đây có xu hướng tăng lên. Đối với trẻ em từ 13-17 tuổi, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,1% năm 2023. Riên ở độ tuổi từ 13 – 15 tuổi, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử tăng từ 3,5% trong năm 2022 lên 8% trong năm 2023. Xu hướng tăng cao có nguy cơ phá bỏ những thành tựu của các nước trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Trong Báo cáo tổng kết 10 năm thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã đánh giá và ghi nhận nhiều nỗ lực của các địa phương và ban ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội. Nhờ đó mà tỷ lệ sử dụng thuốc lá điếu trong nam giới trưởng thành từ 47,4% năm 2010 xuống còn 38,9% năm 2023, trung bình mỗi năm giảm 0,5%.  Tỷ lệ hút thuốc ở thanh thiếu niên, tỷ lệ phơi nhiễm với khói thuốc thụ động giảm đáng kể ở cả hộ gia đình, nơi công cộng và nơi làm việc.

Hiện nay Tổ chức Y tế thế giới ước tính có khoảng 19 triệu thanh thiếu niên ở độ tuổi từ 13-15 tuổi đang sử dụng thuốc lá, trong đó có khoảng 13 triệu trẻ trai và 6 triệu trẻ em gái. 5 triệu trong số đó sống ở khu vực Đông Nam Á và tỷ lệ sử dụng thuốc lá thế hệ mới như thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện ở mức cao, do liên quan đến việc tiếp cận của giới trẻ thông qua quảng cáo, tiếp  thị, khuyến mại, đặc biệt là trên nền tảng kỹ thuật số.

Chính vì vậy, ngày Thế giới không thuốc lá 31/5/2024 đã được Tổ chức Y tế thế giới lựa chọn thực hiện với chủ đề “Bảo vệ trẻ em trước những tác động của ngành công nghiệp thuốc lá” trong đó nhấn mạnh ngày Thế giới không thuốc lá năm 2024 là diễn đàn để giới trẻ trên toàn thế giới yêu cầu ngành công nghiệp thuốc lá ngừng việc nhắm tới trẻ em, thanh thiếu niên bằng những sản phẩm có hại cho sức khỏe, đồng thời kêu gọi chính phủ các nước thực hiện các biện pháp phòng, chống tác hại thuốc lá mạnh mẽ, bảo vệ các em khỏi tác động của việc quảng cáo thuốc lá, bao gồm cả việc tiếp thị qua mạng xã hội và nền tảng số.

Minh Mạnh – TT KSBT